آکواریوم گیاهی نوعی از آکواریوم آب شیرین است که علاوه بر نگهداری ماهی در آن می‌توان از گیاهان آبی هم در آن نگهداری کرد. نگهداری از گیاهان آبی به همراه ماهی، یک اکوسیستم طبیعی را به‌وجود می‌آورد. منظور از اکوسیستم طبیعی، چرخه‌های طبیعی موجود در طبیعت هستند.
برای طراحی آکواریوم‌های گیاهی، می‌توان از سنگ‌ها، چوب آب‌آورد، شن و ماسه بهره برد. آکواریوم گیاهی، یک سیستم بسته‌است و برقراری و فراهم نمودن مواردی چون نور مناسب، دی‌اکسید کربن، کودهای مایع و جامد، بستر رشد گیاهان آکواریومی، سیستم تصفیه و کنترل جلبک‌ها دارای اهمیت بالایی است.
**مزایای نگهداری آکواریوم گیاهی**
* زیبایی و جذابیت:
آکواریوم گیاهی یک اثر هنری زنده است که می‌تواند به زیبایی هر چه تمام‌تر دکوراسیون منزل شما را تکمیل کند.
* ایجاد محیطی سالم برای ماهی‌ها:
گیاهان آبی نقش مهمی در ایجاد یک محیط سالم برای ماهی‌ها ایفا می‌کنند. این گیاهان با تولید اکسیژن و جذب دی‌اکسید کربن، به بهبود کیفیت آب کمک می‌کنند.
* کاهش آلودگی آب:
گیاهان آبی با جذب مواد زائد از آب، به کاهش آلودگی آب کمک می‌کنند.
* افزایش تنوع زیستی:
گیاهان آبی زیستگاه مناسبی برای انواع جانوران کوچک آبزی مانند خرچنگ‌ها، میگو‌ها و حلزون‌ها فراهم می‌کنند.
**معایب نگهداری آکواریوم گیاهی**
* هزینه‌بر بودن:
نگهداری از آکواریوم گیاهی نسبت به آکواریوم‌های معمولی هزینه‌برتر است. این هزینه شامل هزینه خرید گیاهان، تجهیزات و کودها است.
* نیاز به مراقبت بیشتر:
نگهداری از آکواریوم گیاهی نیاز به مراقبت بیشتر نسبت به آکواریوم‌های معمولی دارد. این مراقبت شامل کنترل کیفیت آب، تأمین نور و دی‌اکسید کربن و کوددهی گیاهان است
**مراحل راه‌اندازی آکواریوم گیاهی**
1. انتخاب آکواریوم مناسب: آکواریوم باید از جنس شیشه یا پلاستیک مقاوم باشد و دارای درب محکم باشد. حجم آکواریوم باید متناسب با تعداد گیاهان و ماهی‌هایی باشد که قرار است در آن نگهداری شوند.
2. تهیه تجهیزات لازم: تجهیزات لازم برای راه‌اندازی آکواریوم گیاهی شامل پمپ هوا، پمپ فیلتر، منبع نور، سیستم CO2 و کودها است.
3. آماده‌سازی بستر: بستر آکواریوم باید از موادی مانند شن، ماسه یا خاک مخصوص آکواریوم گیاهی تشکیل شود.
4. کاشت گیاهان: گیاهان باید در محل‌های مناسب بستر کاشته شوند.
5. افزودن آب: آب آکواریوم باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشد.
6. افزودن ماهی‌ها: ماهی‌ها باید پس از آماده شدن آکواریوم و استقرار گیاهان به آن اضافه شوند.
**گیاهان مناسب برای آکواریوم گیاهی**
گیاهان آکواریومی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
* گیاهان آبی: این گیاهان در آب رشد می‌کنند و نیاز به ریشه‌دار شدن در بستر ندارند.
* گیاهان ساقه‌ای: این گیاهان نیاز به ریشه‌دار شدن در بستر دارند.
در هنگام انتخاب گیاهان برای آکواریوم گیاهی، باید به موارد زیر توجه کرد:
* نیازهای نوری گیاهان: برخی از گیاهان به نور زیاد نیاز دارند و برخی دیگر به نور کم.
* نیازهای دمایی گیاهان: برخی از گیاهان به دمای بالای آب نیاز دارند و برخی دیگر به دمای پایین آب.
* نیازهای آبی گیاهان: برخی از گیاهان به آب نرم نیاز دارند و برخی دیگر به آب سخت.
**کنترل جلبک‌ها**
جلبک‌ها یکی از مشکلات رایج در آکواریوم‌های گیاهی هستند. جلبک‌ها می‌توانند باعث کاهش زیبایی آکواریوم و آسیب به گیاهان شوند. برای کنترل جلبک‌ها، باید موارد زیر را رعایت کرد:
* نور مناسب: نور زیاد باعث رشد جلبک‌ها می‌شود. بنابراین، باید نور آکواریوم را متناسب با نیاز گیاهان تنظیم کرد.
* فیلتراسیون مناسب: فیلتراسیون مناسب باعث کاهش مواد غذایی موجود در آب می‌شود که این امر از رشد جلبک‌ها جلوگیری می‌کند